دست‌نوشته‌های سینا شهبازی


آدمی وِلگردم، روزگارم بد نیست!

از تفاوت‌های زندگی در تهران و یزد

پیش‌نوشت: همین چندروز پیش بود که داشتم پیام اختصاصی متمّم رو می‌خوندم که یهو با واژه‌ای روبه‌رو شدم که تا حالا اصلاً نشنیده بودم: "استریوتایپ". طبق روال معمول و برحسب عادت کنجکاویم، یه سرچ ساده کردم و با چندتا لینک مواجه شدم و از بین اونا، سایت شخصی محمّدرضا شعبانعلی رو ترجیح دادم تا ببینم نظر شخصی او راجع به این قضیه چیه (بد نیست اگر حوصله دارید، یه سری به این صفحه بزنید. شاید خیلی چیزهای بهتری هم یاد گرفتید).

استریوتایپ، اونجوری که من فهمیدم، یعنی قالبی اندیشیدن. یعنی به دلیل اینکه به جامعه یا گروه خاصّی تعلّق داریم (گروه مردان، یزدی‌ها، تهرانی‌ها، شهریوری‌ها و...)، بر اون اساس هم مورد قضاوت قرارمی‌گیریم. یادمون باشه که استریوتایپی که قبلاً ابزاری برای زندگی بهتر و راحت‌تر بوده، امروزه شاخصی برای سنجش عقب‌ماندگی فکری و فرهنگی حساب می‌شود.
همۀ این‌ها رو گفتم تا شما، و البتّه خودم، رو توجیه کنم و بگم همۀ این‌ها رو می‌دونم ولی بازم نتونستم جلوی خودم رو بگیرم و این قضیه رو نگم.
الآن تقریباً وسط ماه رمضان هستیم و خوب و بد هرچه که بود، تا اینجا گذشته. تا سه سال پیش توی یزد زندگی می‌کردم و از اون موقع تا الآن، اکثر اوقات -به‌خاطر دانشجو بودنم- تهرانم.
راستش یه مدّته ناخودآگاه توی ذهنم یه مقایسه‌هایی انجام می‌دم. به خودم می‌گم چه خوب بود شهر خودم که بودم (انگار اینجا قلمرو دشمن ئه!) اکثریّت مردم روزه می‌گرفتند و حرمت روزه‌دارها رو حفظ می‌کردند. توی تهرون امّا، کمتر شاهد این قضیه هستم. بخوام بهتر بگم، یزد که بودم اگر کسی روزه نمی‌گرفت تعجّب می‌کردم ولی تهران که هستم، اگر کسی روزه بگیره تعجّب می‌کنم. شاید ذات شهر اینجویه و شاید هم فکر می‌کنن اینجوری خیلی روشنفکرتر به نظر می‌رسن و راحت‌تر می‌تونن زندگی کنن. هر عقیده‌ای هم داشته باشن کاملاً محترمه. ولی خب من هم حقّ نظردادن دارم. ناگفته نماند که این طرز تفکّر منه و قرار نیست من درست فکر کنم. چه بسا امثال من که فقط از روزه‌داری، نخوردن و نیاشامیدن نصیب‌مون می‌شه و چه بسا افرادی که روزه نمی‌گیرند و هرنفس و هر قدم‌شون، برای این کشور داره ارزش‌آفرینی می‌کنه و من جلوشون سر تعظیم فرود میارم.
اصلاً هم دوست ندارم درگیر استریوتایپ بشم و بگم که یزدی‌ها فلان و تهرانی‌ها فلان. چون این نکته رو هم خیلی خوب می‌دونم که تهران شهری است که اکثراً اصالت‌شون تهرانی نیست. از برادران ترک به وفور اینجا پیدا می‌شن. از همشهری‌های منم کم نیستن اتّفاقاً. از شمال و جنوب ریختن تهران برای زندگی (شاید فکر کردن خبریه). ولی درک این قضیه برای من، دست کم توی این زمان، یه خرده سخته. ناسلامتی ما مسلمونیم و باید الگوی بقیه باشیم. روزه هم جزو معدود مواردی است که خدا توی قرآن بر هر مسلمانی -که تواناییش رو داره- واجب کرده ولی گویا از چندروز قبل از ماه رمضون، خیلی‌ها قراره مریض و بدحال و بی‌حال بشن. بگذریم که دارم درگیر قضاوت می‌شم.
فقط خواستم بگم که این تفاوت‌ها همه‌جا هست. اگر جایی رفتید و دیدید مثل شما رفتار نمی‌کنن، (مثل من) تعجّب نکنید. به هرحال همین تفاوت‌هاست که به زندگی ما آدم‌ها معنی می‌بخشه. امیدوارم هرکسی در هرموقعیّتی که هست، بهترین کاری که از دستش بر میاد رو انجام بده و پیش خودش و خدای خودش، راضی و سربلند باشه.
بد نیست این جملۀ آخر رو هم به خودم بگم که: آدم‌ها رو همونطوری که هستن بپذیریم. اگر همه مثل ما بودند، زندگی خیلی کسل‌کننده می‌شد. ببخشید که روده‌درازی کردم و ممنونم که وقت گذاشتید.
سینا شهبازی ۰
سارا درهمی
آره درسته. منم گفتم "خیلی هاشون" و "اکثرا". 
گمونم حرف حسابشون اینه که رو  حساب این پیش زمینه های ذهنی قضاوت نکنیم. نه این که استریوتایپها اصلا نمیتونن ریشه ای تو واقعیت داشته باشن.

حواسم به دقتت توی کلماتت هست :-)

آره احتمالاً هدف‌شون همینی هست که تو می‌گی. و شاید اینکه حواس‌مون باشه خیلی از این استریوتایپ‌ها استفاده نکنیم و حواس‌مون باشه هرکسی رو بر اساس خودش و مدل ذهنی خودش بسنجیم و قضاوت کنیم.
ممنون که باعث شدی کمی بیشتر به این واژۀ سنگین فکر کنم. احساس می‌کنم کمی از سنگینیش برام کمتر شد.

سارا درهمی
میدونین من یه موقعی خیلی از این قضیه استریوتایپ خوشم اومده بود. تا کسی میومد بگه مثلا شیرازیا فلان میگفتم اوهوی استریوتایپ ها را دور بریزیم! بدون فیلتر به اطراف نگاه کنیم! ولی یه مدتیه به این نتیجه رسیدم که شاید واقعا بد نباشه. بعضیاش واقعا درسته. در مورد ماه تولد که کلا ریشه علمی نداره، ولی مثلا در مورد زنان و مردان، خوب معلومه که با هم فرق دارن، پس اینهمه سال کتابای روانشناسی چی دارن میگن؟ یا مثلا محیط و شهر زندگی قطعا رو روحیه آدم تاثیر میذاره. مگه غیر از اینه که یزد شهر کم آبی بوده و به خاطر همین اکثر مردمش، خیلی تلاشگر و پرکار هستن. این تو ذاتشونه. یا همین ویژگی که نمیتونن خوب صحبت کنن و خجالتی هستن، هم برمیگرده به همین پیشینه شون. به نظرم نمیتونه بد باشه... خیلی از این استریوتایپ ها در اکثر موارد درست هستن!

چیزی که من از استریوتایپ برداشت کردم و فهمیدم، اینه که هدفش اینه قطعیت رو از نگاه ما بگیره.

درسته که احتمالاً برای خیلی از مردها غرور خیلی مهم باشه ولی نمی‌شه گفت و شاید درست نباشه که بگیم: مردها همه‌شون مغرورن و نباید غرورشون رو بشکنیم. چه بسا خیلی از مردها اینجوری نباشن و چه بسا خیلی از زن‌ها هم اینطوری باشه.
یا اگر بخوام یه مثال واضح‌تر بزنم، اینکه بگیم: خانم‌ها دست فرمون‌شون داغونه و بهتره رانندگی نکنند یه استریوتایپ ئه. بهتره به جاش بگیم مردها نسبت به زن‌ها احتمالاً دست‌فرمون بهتری دارن. هرچند که احتمالاً خیلی از زن‌های پیدا بشن که دست فرمون‌شون از خیلی از آقایون بهتر باشه.
اینایی که گفتم، صرفاً برداشت شخصی خودم بود. شاید درست هم نباشه. ولی گفتم بد نیست اینا رو اینجا بگم تا نظرت رو بهم بگی و اگر اشتباه می‌کنم، من رو اصلاح کنی.
راجع به جملۀ آخرت که خیلی از استریوتایپ‌ها درست هستند شکّی نیست ولی من از یک زاویۀ دیگه به این قضیه نگاه می‌کنم.
می‌دونیم که یزدی‌ها کمی خسیس تشریف دارند. ولی اینکه بگیم یزدی‌ها همه‌شون خسیس اند شاید درست نباشه و شاید باعث بشه دوستی‌ها خدشه‌دار بشه. شاید بد نباشه بگیم چندتا دوست یزدی داشتم که خرج کردن براشون کمی سخت بود.
یا مثل اینکه یکی بگه یزدی‌ها خجالتی هستند. احتمالاً حرفت درست باشه ولی وقتی من خودم رو می‌بینم که به واسطۀ دانشگاه و احتمالاً شهری که توش تحصیل می‌کنم مجبور شدم کمی بیشتر از اون‌ چیزی که دوست دارم اجتماعی باشم، شاید این استریوتایپ و این جمله درست نباشه. شاید برات جالب باشه که اتفاقاً دوتا یزدی هم‌رشته هستیم و به نظر بقیه روابط اجتماعی‌مون خوبه. شاید اگر اونا بخوان استریوتایپی فکر کنند پیش خودشون بگن یزدی‌ها خیلی اجتماعی و خون‌گرم هستند که به نظرم همین هم احتمالاً درست نباشه. به هرحال هرکسی بسته به شرایطش یک جوری رشد می‌کنه و شهر، جنسیت و همۀ عوامل دیگه، فقط یه خرده روش تأثیر گذارند و هزاران عامل دیگه هست که من ازشون بی‌خبرم.
خلاصه اینکه بهتره یا حرف نزنیم یا اگه حرف می‌زنیم، کمی بیشتر به کلمات‌مون دقت کنیم.

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی
این خانۀ مجازی را برای این راه انداخته‌ام تا سعی کنم حرفی در دلم نماند و آنها را به اینجا منتقل کنم و خدای ناکرده غمباد نگیرم!
لازم به توضیح نیست که هرآنچه می‌خوانید، بُرشی از تجربیات زندگی من است که ممکن است با آن مخالف یا موافق باشید.
فراموش نکنیم که هرکسی حقّ اظهار نظر دارد پس بیاییم این حقّ را از هیچ کسی، به هیچ بهانه‌ای، سلب نکنیم.
وانگهی اگر با من موافق بودید، که فَبَها. اگر هم مخالف بودید و درعین‌حال احساس کردید قرار است کمکی بکنید، ممنون می‌شوم اگر نظرتان را برایم به اشتراک بگذارید. و اگر همچنان مخالف بودید و احساس می‌کنید که قرار است رنجیده‌خاطرم کنید، تمنّا می‌کنم به صورت چراغ‌خاموش، اینجا را ترک نمایید و من را به خدای خودم واگذار کنید.
باشد که همگی رستگار شویم.
"دانشجوی کوچکی از این کائنات،
سینا شهبازی"
پیوند ها
سینا شهبازی (وبلاگ جدید یک آدم معروف و مشهور)
محمدرضا شعبانعلی (معلمی که راه رفتن و نفس کشیدن واقعی را سخاوتمندانه به من آموخت)
حمید طهماسبی (خدای تجارت الکترونیک)
شاهین کلانتنری (خدای نویسندگی)
امین آرامش (ملقّب به آقای "کار نکن")
علی اختری (نوجوانی که بسیار زود مسیر زندگی‌اش را پیدا کرد)
نجمه عزیزی (شاعر و معمار همشهری من)
شهرزاد (استاد زندگی در زمان حال و استاد توصیف بی‌نظیر لحظه‌ها)
طاهره خباری (عاشق کتاب و کتاب‌خوانی)
معصومه شیخ‌مرادی (عاشق شعر و شاعری و البته صخره‌نوردی)
سارا درهمی (دختر خانمی که مثل خودم، دغدغۀ پیدا کردن مسیر زندگی‌اش را دارد)
پرنیان خان‌زاده (عاشق پیاده‌روی، شعر و بحث‌های فلسفی)
نسرین سجادی (یکی از بامعرفت‌ترین و شجاع‌ترین دوستان من)
کبرا حسینی (از متممی‌های کاردرستی که یکی از دغدغه‌های مشترک‌مان، درست‌نویسی است)
شیرین (به سختی می‌توان به نوشته‌هایش، دست رد زد)
یاور مشیرفر (به قول خودش:‌ یک دیوانه)
محسن سعیدی‌پور (علاقه‌مند به داستان‌های مینی‌مال)
محمدصادق اسلمی (آدمی درونگرا که معشوقۀ خودش را، کتاب می‌داند)
زهرا شریفی (تأملات و تألمات دختر خانمی نویسنده و همیشه خنده‌رو)
زینب رمضانی (دختری بلندپرواز که در اندیشۀ پولدار شدن، مهندس شدن و داستایوسکی شدن است)
پریسا حسینی (کسی که برای من، تداعی‌گر عکس و عکاسی است)
علی کریمی (استراتژیستِ محتوا)
بابک یزدی (استراتژیستِ محتوا)
محمدرضا زمانی (علاقه‌مند به مباحث بازاریابی و فروشندگی)
سحر شاکر (دختری که به عقد دائم لپ‌تاپ خویش درآمده است)